Predavanje msr Ognjena Karanovića „USTAV SFRJ IZ 1974. GODINE KAO PRAVNI OSNOV GUŠENJA SRPSKOG NACIONALNOG IDENTITETA – SRPSKO-HRVATSKI ODNOSI POSLE DRUGOG SVETSKOG RATA” 17. aprila na Jutjub kanalu KCNS

Predavanje istoričara msr Ognjena Karanovića na temu „USTAV SFRJ IZ 1974. GODINE KAO PRAVNI OSNOV GUŠENJA SRPSKOG NACIONALNOG IDENTITETA – SRPSKO-HRVATSKI ODNOSI POSLE DRUGOG SVETSKOG RATA” možete pogledati 17. aprila u 20.00 časova na našem Jutjub kanalu.

Najviše primedbi na državno uređenje po Ustavu iz 1974. godine imala je SR Srbija, što je bilo najprirodnije imajući u vidu njenu teritorijalnu strukturu. U početku, tražilo se od saveznih vlasti da ubede pokrajine da ispravno interpretiraju Ustav, po kome je Srbija ipak bila suverena republika sa odgovarajućim stepenom autonomije za svoje pokrajine. Međutim, nakon Kardeljeve (1979) i Titove smrti (1980) sve teže je bilo arbitrirati u sporovima između republika i pokrajina. Sredinom osamdesetih godina, srpsko rukovodstvo je sve glasnije tražilo promenu Ustava, a ne više samo ispravnu interpretaciju. Početkom 1987. godine, zahvaljujući nastojanjima srpskog rukovodstva, Predsedništvo SFRJ iniciralo je usvajanje više od 130 amandmana. Međutim, nešto kasnije došlo je i do obračuna unutar srpskog rukovodstva. Na Osmoj sednici CK SK Srbije, septembra 1987. godine pobedila je struja Slobodana Miloševića koja je energično i oštro zahtevala raskid sa Ustavom iz ’74. Tako je krajem 1988. došlo do smene kompletnih rukovodstava u obe pokrajine, a u proleće 1989. godine usvojeni su amandmani na Ustav Srbije, koji su znatno suzili ovlašćenja i prava pokrajina. Konačan raskid sa ustavnim rešenjima iz ’74. Srbija je završila septembra 1990. godine, kada je dobila potpuno novi Ustav. U međuvremenu su i ostale jugoslovenske republike otpočele raskid sa Ustavom iz ’74. Slovenija je u martu 1990. godine uklonila iz naziva republike prefiks „socijalistička” i istovremeno usvojila niz amandmana koji je raskinuo sa socijalističkim uređenjem. Hrvatska je, nakon pobede HDZ Franje Tuđmana, u leto 1990. godine usvojila amandmane kojima je takođe izbacila prefiks „socijalistička“ iz naziva i izmenila republičke simbole, a u decembru 1990. dobila je potpuno novi Ustav. Bosna i Hercegovina i Makedonija su u jesen ’90, nakon što su pobedile antikomunističke snage, takođe raskinule sa socijalističkim sistemom, a u Crnoj Gori je raskid formalno označen donošenjem novog republičkog Ustava u jesen 1992. godine.