Predavanje dr Borisa Stojkovskog na temu „Vlasi u srednjem veku“ (9. 5. 2023) možete pogledati na našem Jutjub kanalu.
Vlaško pitanje, kao jedna zanimljiva i kompleksna tema prisutna kod naučnika i istraživača od 17. veka, u fokusu je majske tribine dr Borisa Stojkovskog. On ističe kako je reč o internacionalnoj temi koja se temelji na polisemičnom terminu, te nastoji da prikaže osnovne crte istorijskog razvoja Vlaha, s naročitim akcentom na njihovu ulogu i status u srednjovekovnoj Srbiji. Poreklo imena najverovatnije ima veze s germanskim nazivom za romanizovano stanovništvo, a koje su Sloveni preuzeli kako bi njime označili starosedelačko stanovništvo u romanskim gradovima primorja. Vlaško pitanje je kompleksno, budući da je termin u srednjem veku dosta toga označavao. Vlah je, kako dr Stojkovski navodi, bio i naziv za Dubrovčane u srpskim srednjovekovnim i latinskim ugovorima. Vlasima je u srednjovekovnoj Srbiji nazivano stočarsko stanovništvo koje je najverovatnije evoluiralo u društveni sloj, zaseban stalež sa svojim specifičnim obavezama, a kasnije je termin postao i etnonim.
Od 14. do 16. veka kroz različite manastirske povelje srpskih vladara slika o Vlasima postaje jasnija, budući da je vidljivo socijalno raslojavanje prema kom se može razaznati položaj slojeva stanovništva. Vlasi i Srbi predstavljaju dve zasebne kategorije – stočarsku i zemljoradničku. Vlasi su, kako dr Stojkovski ističe, živeli u katunima, imali su sela ali i obavezu plaćanja travnine, ispunjavali razne obaveze, poput ćelatora, koji su bili zaduženi za konkretne poslove vezane za ovce. Ne smemo zaboraviti aspekt dalmatinskog zaleđa, Hercegovine i Levanta, gde se različito rimokatoličko stanovništvo počelo nazivati Vlasima. Dr Stojkovski napominje kako su migratorni procesi dovodili do različitih etnogeneza, uslovljenih istorijskim procesima, te je ovaj termin prešao i na drugo stanovništvo.
Ostavi komentar