Tribina „O anarhizmu i populizmu” održana je u četvrtak 22. februara u Klubu „Tribina mladih” Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je Lazar Slepčev, politički analitičar i filozof.
Osvrnuvši se na početku tribine na nastanak anarhizma kao ideologije i političke filozofije, Slepčev je rekao da posle Francuske revolucije, paralelno sa nastankom levičarskih ideja, počinju polako da se pojavljuju i anarhističke ideje.
Termin „anarhizam” izveden je iz grčke reči „anarhos”, koja na našem jeziku znači „stanje bez države, stanje bez vlasti”. Anarhisti se protive autoritetu bilo koje vrste i zalažu se za apsolutnu slobodu pojedinca smatrajući da su država, vlast i sve institucije sistema uzroci svih ljudskih nevolja.
Ključni mislilac koji je sebe prvi odredio kao anarhistu bio je francuski levičar Pjer Žozef Prudon, koji je u svom delu Šta je vlasništvo osudio zloupotrebu koncentrisane ekonomske moći i privatnog vlasništva. Prudon je zagovarao radničko udruživanje, ukidanje privatne svojine i nacionalizaciju zemlje. Smatrao je i da se revolucija može izvesti mirnim putem.
Zagovornik anarhizma bio je i engleski pisac i novinar Vilijam Godvin, koji je živeo na prelazu iz 18. u 19. vek. On je smatrao da država nema nikakav legitimitet.
Slepčev je, zatim, pomenuo i nemačkog filozofa Maksa Štirnera, koji je živeo u prvoj polovini 19. veka, slušao je Hegelova predavanja, ali se smatra jednim od osnivača nihilizma, egzistencijalizma i egoizma. Poznat je po krilatici „Ništa mi nije važnije od mene samog”.
Postojala je i grupa ruskih mislilaca i delatnika među kojima se isticao Mihail Bakunjin, ruski revolucionar i teoretičar kolektivističkog anarhizma i jedan od vođa Prve internacionale. Bio je saborac Karla Marksa, ali pošto je uvideo želju komunističkog pokreta da ovlada instrumentima moći, Bakunjin se udaljio od Marksa.
– Zagovornik anarhističkih ideja i protivnik države kao takve bio je i Lav Nikolajevič Tolstoj, autor veličanstvenog književnog opusa. Bio je veliki pacifista, zalagao se i za neku vrstu slobodnog braka, što je u tadašnjem vremenu i konzervativnom ruskom društvu bilo tabu tema – rekao je Slepčev.
Anarhista po ubeđenju bila je i jedna žena – Ema Goldman. Rođena je u Rusiji, a emigrirala je u SAD. Bila je jedna od prvih predstavnica anarhokomunizma i feminizma, zalagala se za abortus.
Zaključujući temu o anarhizmu, Slepčev je istakao da je anarhizam filozofija koja utelovljuje mnoge različite stavove, tendencije i škole mišljenja. Za anarhiste se vezuje i zagovaranje političkog terora, ali i političkih atentata.
Osvrnuvši se na kraju predavanja na populizam, Slepčev je rekao da se ta politička orijentacija ili stanovište može okarakterisati i kao podilaženje narodu i masama. Populizam je prisutan u svim ideologijama, ima ga svuda gde se proceni da je neophodan kao instrument za sticanje i očuvanje vlasti.
Ostavi komentar