O Šekspiru kao dramskom piscu i piscu uopšte napisano je nebrojeno knjiga. Sa druge strane, mudrost, analitička dubina i širina njegovih dela daleko nadmašuju granice umetnosti, a svoju svevremenost ona potvrđuju i u novim umetnostima koje su nastale nakon više vekova od fizičke smrti genijalnog stvaraoca. Ove godine obeležavamo 150 godina od prvog izvođenja Šeksiprovog dela na srpskom jeziku – i to u Novom Sadu, – čemu je umnogome kumovao Laza Kostić svojim prevodima. Bio je to komad „Ričard III“, a naslovni lik je tumačio čuveni novosadski glumac svog vremena Laza Telečki. Ovaj jubilej, osim Kulturnog centra Novog Sada, na sebi svojstven način obeležavaju i Sterijino pozorje, Matica Srpska, a svojevrstan doprinos značajnom događaju u našoj kulturi dao je Hadži Zoran Lazin knjigom „Šekspir i Kostić u varoši novosadskoj 1864. “Od nastanka filmske umetnosti Šekspir je bio izuzetna inspiracija brojnim filmskim stvaraocima, kako u domenu neposredne ekranizacije, tako i influencijom na dramski tok, dramske situacije, karakterologiju i sl. Šekspirova dela su jedna od najviše ekranizovanih književnih i scenskih ostvarenja uopšte. Zahvaljujući „Jugoslovenskoj kinoteci“ i agilnim distributerima, u prilici smo da predstavimo nekoliko vrhunskih ostvarenja Šekspirovih dela na filmskom platnu, svesni da je to samo mali deo od onoga što su generacije filmskih radnika prenele na veliki ekran. Ciklus posvećujem pokojnom prijatelju Stevi Žigonu, jednom od naših najvećih glumaca i šekspirologa, koji je smisao postojanja nalazio na daskama i ekranu koji život znače…

Đorđe Kaćanski

Utorak, 13.05.2014.– 19:00

ROZENKRANC I GILDENSTERN SU MRTVI

Rosencrantz & Guildenstern Are Dead, 1990, 117 min

Režija: Tom Stoppard

Uloge: Gary Oldman, Tim Roth, Richard Dreyfuss

Autorskiprojekat inspirisanŠekspirom snimljenpo istoimenoj drami Toma Stoparda. Kao iudrami, filmpratidva minorna lika izŠekspirovog“Hamleta”, Rozenkranca iGildensterna, kojisuse našlina putuza dvorac Elsinorgde idu po naređenjudanskogkralja. Pre pojavljivanja na dvoru, oniteže da otkrijuprobleme kojimuče princa Hamleta. Umeđuvremenu, stalno traže smisao svoga postojanja. Udrami, na pozornici, neko umire više puta, jerse predstava ponavlja ili uvežbava. Aliustvarnomživotu -može se umretisamo jednom.

Film je dobitnik “Zlatnoglava” na 46. Venecijanskomfestivalu.

Sreda, 14.05.2014.– 19:00

HENRIK V

The Chronicle History of King Henry the Fift with His Battell Fought at Agincourt in France

1944, 137 min.

Režija: Laurence Olivier

Uloge: Laurence Olivier, Robert Newton, Leslie Banks

Patriotski nadahnut rediteljski debi velikog glumca. Ovo je jedna od najboljih ikada urađenih ekranizacija Šekspirovih drama, puna inspirativne akcije, prelepih boja i posvećenih glumačkih izvedbi. To je priča o nedavno krunisanom kralju Engleske, koji se bori protiv Francuza za Normandiju. Režija je inventivna, film počinje kao performans u Glob Teatru i postepeno se širi, tako da se konačne scene bitke odigravaju u realističnom maniru. Sniman 1944. godine tokom vrhunaca Drugog svetskog rata, američku premijeru doživeo je tek 1946. godine, kada je Lorens Olivije dobio specijalnog „Oskara“ za izvanredan uspeh kao glumac, producent i režiser ekranizacije čuvenog Šekspirovog komada.

Četvrtak, 15.05.2014.– 19:00

OTELO

Othello – The Tragedy of Othello: The Moor ofVenice, 1952, 90 min

Režija:  Orson Welles

Uloge: Orson Welles, Micheál MacLiammóir, Robert Coote

Za svakoga koga interesuje produkcija filmova, obavezno štivo je ova niskobudžetna adaptacija Šekspirovog komada, kao vrhunski primer trijumfa genijalne invencije nad novcem.

U velikim teškoćama, Orson Vels je snimio film za sva vremena.

Sama priča o snimanju ovog filma i finansijskim nedaćama Orson Velsa tokom njegove realizacije, intrigantna je i inspitarivna kao i sam film.

Petak, 16.05.2014.– 19:00

RIČARD III

Richard III , 1995, 104 min   Režija:  Richard Loncraine

Uloge: Ian McKellen, Annette Bening, Jim Broadbent, Robert Downey Jr., Kristin Scott Thomas, Maggie Smith, Adrian Dunbar, Dominic West

“Richard III” je filmska drama, adaptacija istoimenogŠekspirovogkomada,sa sjajnom glumačkom i autorskom ekipom, koji je prelociranuVelikuBritanijuu 1930-te godine HH veka. Vizuelno bogata produkcija uključuje različite simbole, uniforme, oružje, vozila i likove koja izviru iz estetike Trećeg Rajha, nacističke propagande i ratnih filmova. Istovremeno, poklonjena je velika pažnja miksu nacističkih referenci sa prepoznatljivim motivima britanskog i američkogfilma.

Subota, 17.05.2014.– 19:00

ROMEO I JULIJA

Romeo and Juliet, 1968,  138 min

Režija: Franco Zeffirelli

Narator: Laurence Olivier

Muzika: Nino Rota

Uloge: Leonard Whiting, Olivia Hussey, Milo O’Shea, Pat Heywood, John McEnery, Robert Stephens, Michael York, Bruce Robinson

Ova raskošna i inspirativna italijansko-britanska koprodukcija nagrađena je „Oskarima“ za fotografiju i kostim i bila je nominovan za „Oskare“ za najbolju režiju i film. U svoje vreme, to je bio najkomercijalnija ekranizacija Šekspira, veoma popularna među tinejdžerima, jer su, uz poznavanje tipične italijanskog miljea Franka Zefirelija, glumci bili zaista nadahnuti, mladi i odgovarali stvarnom uzrastu Šekspirovih likova.

Nedelja, 18.05.2014.– 19:00

HAMLET

Hamlet, 1996, 130 min

Režija: Kenneth Branagh

Uloge: Kenneth Branagh, Julie Christie, Derek Jacobi,  Billy Crystal, Gérard Depardieu, Kate Winslet, Richard Attenborough, Robin Williams,…

„Hamlet“ Keneta Brane je od najvećeg dela filmske kritike proglašavan kao jedna od najboljih filmskih adaptacija Hamleta ikad urađenih. Nominovan je za najveće svetske filmske nagrade.

NJegova verzija od 240 minuta prikazivana je širom sveta, a na naše filmsko tržište je dospela unekoliko skraćena verzija, prilagođena dužini trajanja prosečnog bioskopskog filma.

Ponedeljak, 19.05.2014.– 19:00

KRVAVI PRESTO

Kumonosu-jô, Japan, 1957, 110 min.

Režija:  Akira Kurosawa

Adaptacija “Macbeth”-a

Uloge: Toshirô Mifune, Minoru Chiaki, Isuzu Yamada

Remek delo Akire Kurosave je adaptacija Šekspirovog Makbeta prilagođena atmosferi srednjevekovnog Japana.

Posle velike vojne pobede, gospodari Vašizu i Miki su se izgubili u gustoj šumi u kojoj sreću tajanstvenu staricu koja proriče velike podvige za Vašizua i još veće uspehe za Mikijeve naslednike. Kad izađu iz šume, Car ih obojicu odmah unapredi. Ohrabren od svoje ambiciozne žene, Vašizu kuje zaveru kojom bi se proročanstvo do kraja ispunilo, pa i po cenu da ubije Cara.

Utorak, 20.05.2014.– 19:00

CEZAR MORA DA UMRE

Cesare Deve Morire, Italija, 2013, 76 min.

Režija: Paolo Taviani , Vittorio Taviani

Dobitnik „Zlatnog medveda“ na Berlinaleu, film vešto stapa narativno i dokumentarno u transcendentnu moćnu dramu unutar drame. Film je snimljen u rimskom zatvoru Rebibbia, gde zatvorenici pripremaju predstavu Šekspirovog „Julija Cezara“. Oni započinju istraživanje teksta, nalazeći u priči o bratstvu, snazi i izdaji paralele u svojim sopstvenim životima i pričama. Okoreli kriminalci, mnogi sa povezani sa organizovanim kriminalom, i pored svojih međusobnih konflikata nalaze veliku motivaciju u radu na predstavi. U atmosferi i okružju gde Brut zaista zna da ubije, vremešni ali uvek duhovno mladi italijanski majstori filma, braća Tavijani, ostvarili su remek-delo.

Sreda, 21.05.2014. – 19:00

BURA

The Tempest, 2010, 110 min.

Režija: Julie Taymor

Uloge: Helen Mirren, Felicity Jones, Djimon Hounsou, Russell Brand, Reeve Carney, Tom Conti, Chris Cooper, Alan Cumming, Alfred Molina, David Strathairn, Ben Whishaw

Poslednji komad koji je Vilijam Šekspir napisao, kultna „Bura“, na filmu ima neobičnu sudbinu. Holivud ju je prerađivao u vestern („Žuto nebo“ Vilijama Velmana, 1946), naučnu fantastiku („Zabranjena planeta“ iz 1956.) ili je smeštao u HH vek (verzija Pola Mazurskog iz 1982. s DŽonom Kasavetisom kao Filipom/Prosperom i Suzan Sarandon kao Aretom/Arijel; kao grčki pastir Kalibanos briljirao je Raul Hulija), itd.

Rediteljka DŽuli Tajmor je pre ovog filma već radila Šekspira u pozorištu (njena režija „Bure“ je 1986. snimljena na videu) i na filmu, gde je režirala prvu adaptaciju „Tita Andronika“ koja je bila originalni film („Titus“ iz 1999. s Entoni Hopkinsom).

Za novu „Buru“ Tejmor je okupila impresivnu ekipu, a Prospero je postao Prospera u tumačenju Helen Miren.Snimanje je počelo na Havajima, koji su odabrani za Prosperovo začarano ostrvo.