Evropa i izazovi balkanskog poretka (1999 – 2019)
Autor: Milorad Vukašinović
Krajem sedamdesetih i početkom osamdesetih godina 20. veka nastao je novi svetski politički talas čije je delovanje presudno uticalo na posthladnoratovsko premodeliranje sveta i posledično razaranje jugoslovenske države. NATO agresija na Srbiju i SRJ 1999. godine predstavljala je vrhunac „amerikanocentrične slike sveta“, odnosno prevlasti koncepta „unipolarizma“ u posthladnoratovskoj svetskoj politici čija su osnovna obeležja: promocija modela neoliberalne ekonomije, militarizacija politike i manipulacija versko – nacionalnim odnosima, posebno u državama koje su meta kolonizacije.
Zamenik američkog državnog sekretara Stroub Talbot napisao je u svojoj knjizi da je NATO agresija 1999. godine bila motivisana odbijanjem rukovodstva Srbije i SRJ da prihvate model „reformi“ po recepturi MMF-a i Svetske banke. Prema Talbotu – SAD nisu mogle da dopuste da, uz Belorusiju, na tlu Evrope postoji još jedna država koja se otvoreno suprotstavlja jednom modelu društvenih odnosa u čijem su središtu interesi transnacionalnog kapitala. Realizaciji takve strategije poslužili su i tzv. pregovori u Rambujeu koji su i najbolja potvrda teze o „militarizaciji politike“. Naime, sve do agresije 1999. godine važila je definicija po kojoj je „rat produžetak politike drugim sredstvima“. Posle Rambujea sasvim je jasno da je politika bila u funkciji rata koji je poslužio kao izgovor za opstanak NATO-a, kao garanta američkih interesa u Evropi. LJudska prava Albanaca poslužila su kao jeftin holivudski izgovor namenjen lobotomizovanoj zapadnoj javnosti.
Nema sumnje da su odluke o razaranju SFRJ, bombardovanju Srbije i otmici Kosova i Metohije, donete daleko ranije pre njihove formalne realizacije. U prilog tome svedoči niz deklasifikovanih dokumenata. Još 70-ih godina 20. veka dogodila se promena američkog stava u odnosu na budućnost SFRJ. Teoretičar Bžežinski o tome je govorio „grupi američkih sociologa“ uoči njihovog učešća na skupu koji je održan u švedskom gradu Upsali od 14. do 19. avgusta 1978. godine. Za vreme brifinga tadašnji Karterov savetnik za nacionalnu bezbednost postavio je dilemu: Šta će biti s Jugoslavijom posle Titove smrti? Bžežinski je tom prilikom izrazio strahovanje da bi posle Brozove smrti SFRJ mogla da postane deo Istočnog bloka i meta „sovjetske intervencije“. Da bi se sprečilo ostvarenje takvog scenarija predložio je desetak mera od kojih je svakako najvažnija ona koja se odnosila na američku podršku antisovjetskim elementima u vrhu federalne vlasti, ali i nacionalno – separatističkim pokretima u zemlji koje je ocenio kao „prirodne neprijatelje komunističke ideologije“. Već 1981. godine izbile su albanske demonstracije sa zahtevom „Kosovo – republika“.
Kao fatalne po budućnost srpskog naroda pokazale su se i odluke koje su donete na skupu Trilaterale u Tokiju od 21. do 23. aprila 1991. godine, a na kojem je razmatrano pitanje „nove podele sveta i evropskog identiteta“ posle završetka Hladnog rata. Pod snažnim uticajem pape Vojtile i rimokatoličkog lobija u američkoj administraciji usvojen je stav po kojem se identitet Evrope suštinski svodi na katoličko – protestantski civilizacijski areal, a „završava tamo gde počinju pravoslavlje i islam“. Po identičnoj matrici i prostor bivše Jugoslavije podeljen je na rimski deo (Slovenija, Hrvatska) koji je priključen Evropi, i vizantijski deo (Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina i Makedonija) čija je budućnost i u to vreme ocenjena kao vrlo neizvesna. Otuda je proces stvaranja „novog balkanskog poretka“ i razaranja Srbije 1999. godine, uz posledično priznanje „nezavisnosti Kosova“, potrebno posmatrati i kao doslednu realizaciju jedne strategije koja je usvojena još 1991. godine, i koja se disciplinovano sprovodi do danas.
Vrhunski analitičari američkog SIO – DŽ. Hajlbrun i M. Lind – o tome su napisali studiju Treća američka imperija (1996) u kojoj su razotkrili planove o pretvaranju ovog područja u ekskluzivnu zonu američkog uticaja u Evropi „gde se SAD pojavljuju kao predvodnik lanca muslimanskih zemalja i naroda u pokretu, od Zaliva zaključno sa Bosnom“. Iz ovoga nije teško zaključiti ko stoji iza koncepta „društvenog inženjeringa“ na tzv. zapadnobalkanskom prostoru, a koji se ogleda i u promeni njegovog „civilizacijskog koda“ forsiranjem politike masovnog priliva migranata sa Bliskog istoka, ali i posledičnim širenjem ideologije „radikalnog islamizma“ od Makedonije, preko Kosova i Raške oblasti, do Bosne i Hercegovine (Zelena transferzala – prim. autora).
Konačno, sadašnje ubrzano američko repozicioniranje na tzv. Zapadnom Balkanu (prijem Crne Gore i Makedonije u NATO), pritiske na Srpsku, i zahteve Beogradu u vezi sa Kosovom, treba posmatrati i kao atlantističku doktrinu sprečavanja potencijalne „geopolitičke emancipacije Balkana“, čije se političke klase, u uslovima krize zapadnog neoliberalnog koncepta ekonomije, sve više oslanjaju na ruske i kineske investicije. Za jedan drugačiji „deatlantizovani Balkan“ to je pitanje od egzistencijalnog značaja.
Ostavi komentar