Geopolitika Baltika – Estonija danas
Predavanje „Geopolitika Baltika – Estonija danas“ održano je u utorak, 12. decembra, u Klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je Predrag Rajić, pravnik.
Na početku tribine, Rajić je ukratko predstavio Republiku Estoniju (glavni grad je Talin), državu smeštenu između Baltičkog mora na severu i zapadu, Čudsko-Pskovskog jezera i Rusije na istoku i teritorije Republike Letonije na jugu. Zanimljivost je da najstariji sačuvani rukopisi na estonskom jeziku datiraju iz 13.veka, prva knjiga štampana je u 16. veku, a u prvoj polovini 18. veka Biblija je prevedena na estonski jezik.
Estonija se prvi put izborila za svoju nezavisnost posle Prvog svetskog rata, ali početkom Drugog svetskog rata potpada pod vlast Hitlerove Nemačke, a potom i Sovjetskog Saveza iz čijeg sastava izlazi tek 1991. godine. Savremena Estonija je demokratska parlamentarna republika, članica je Evropske unije i NATO pakta od 2004. godine.
Na površini, nešto većoj od 45 hiljada kilometara kvadratnih živi oko 1,3 miliona stanovnika što je čini jednom od najmalobrojnijih populacija u Evropi. Oko 68 odsto stanovništva su Estonci koji pripadaju ugro-finskoj grupi naroda i jezika, a Rusi su najbrojniji manjinski narod (26 procenata).
-Položaj i odnosi Estonaca i Rusa u samoj estonskoj državi su komplikovani. Pošto je uspostavljena nezavisnost Estonije, a 1993. godine i poslednji ruski vojnik napustio estonsku teritoriju, donet je Zakon o državljanstvu koji je podrazumevao automatsko pravo na državljanstvo svim potomcima lica koja su živela na teritoriji Estonije pre juna 1940. godine, odnosno pre sovjetske aneksije. To je dovelo u nezavidan položaj većinu Rusa u toj državi – rekao je Rajić.
Najviše zakonodavno telo u Estoniji je jednodomni parlament (Rigikogu) koji broji 101 mesto. Parlamentarni izbori po proporcionalnom sistemu održavaju se svake tri godine. Na poslednjim izborima, marta 2015. godine, pobedila je tada vladajuća Reformska partija liberalne provinijencije koja je osvojila nešto manje od 28 odsto glasova.
Druga po snazi je Partija centra (25 odsto glasova) koja okuplja većinom rusku nacionalnu zajednicu, ali i Estonce koji smatraju da Estonija treba da bude država svih svojih građana i da prevaziđe etničke podele. Pošto je 2016. godine došlo do krize vlasti koju je Reformska partija oformila sa Socijaldemokratama i Alijansom propartija, Reformska stranka je potisnuta, a Socijaldemokrate su formirale vlast sa Partijom centra iz čijih redova je izabran premijer.
Zanimljivo je da je pre dolaska na vlast, Partija centra imala saradnju sa Putinovom partijom „Jedinstvena Rusija“ i gajila je neskrivene sentimente prema Rusiji. Ali, kada je dospela na vlast, Partija centra iz korena menja svoju orijentaciju. Lider te stranke i estonski premijer Jiri Ratas, u Briselu je lično zastupao stav da se Rusiji produže sankcije zbog ukrajinske krize.
Na kraju predavanja, Rajić je kazao da Srbija i Estonija nemaju razvijene diplomatske, političke i ekonomske odnose prvenstveno zbog činjenice da nismo istorijski i kulturno naročito bliski. Srbija nema ambasadu u Estoniji i obrnuto. Diplomatski poslovi obavljaju se na konzularnom nivou. Saradnja bi se mogla pojačati ubuduće u okviru EU.
Ostavi komentar