BIOGRAFIJA

Željko Škrbić je rođen u Novom Sadu 1951. godine. Nakon završenog Prirodno-matematičkog fakulteta i odbranjene magistrature, doktorira na istom fakultetu i započinje pedagošku karijeru kao profesor na matičnom fakultetu. Od oca, koji je bio profesionalni fotograf, uči prve korake tog zanata. Radeći na mestu profesora fizike, počinje sve više da se zanima za fotografiju, osećajući potrebu da svoje poglede na svet izrazi upravo kroz ovu vrstu vizuelnog medija. Nemiran duh ga tera da počne ozbiljno da istražuje, kako u samoj foto-laboratoriji, tako i na polju teorije fotografije. U vreme ekspanzije digitalne fotografije  ostaje veran klasičnoj analognoj tehnici, smatrajući da neke svoje ideje može mnogo bolje da “iznese” upravo na taj način, jer se pri izradi  analogne fotografije učestvuje u celom procesu kreiranja: od momenta eksponiranja filma, pa do izrade pozitiva, kao završnog čina stvaranja. LJubav prema analognoj fotografiji, razumljivo, ne znači da ga digitalna fotografija ne zanima. Svestan je njene aktuelnosti i sveprisutnosti, odlično je poznaje,  ali njoj pribegava samo u retkim slučajevima.

Na katedru za fotografiju Akademije umetnosti u Novom Sadu  prelazi 2002. godine, gde u svojstvu redovnog profesora radi i danas. NJegova uža stručna oblast je Fotografija.

Do sada se pet puta samostalno predstavljao svojim radovima u zemlji i inostranstvu, a bio je i učesnik više kolektivnih izložbi i likovnih kolonija. Član je UPIDIV-a, stalni saradnik časopisa za kulturu fotografije REFOTO,  za koji piše edukativne i stručne članke, a nedavno je postao aktivni član Malog likovnog kolektiva, kao i Likovnog kruga koji okuplja umetnike-stvaraoce sa Petrovaradinske tvrđave.  Od pre godinu dana sve više se zanima za stare fotografske tehnike iz polovine devetnaestog veka, priključivši se neformalnoj grupi “Putujući fotografi”. 

U domenu fotografske slike

Gledanje je krajnja granica na kojoj se optički suočavaju fizika (svetlosni zrak ili talasi svetla), fiziologija (retina sa celokupnim neurofiziološkim aparatom glave) i duh (više kognitivne moći predočavanja, identifikovanja, memorisanja, isčitavanja, klasifikovanja, razdvajanja digitalne i analogne informacije)…

Miško Šuvaković

Pred logikom informacijskog doba – digitalnom estetizacijom sveta, život u postmodernom i potrošačkom društvu preuzima estetsku funkciju stilizacije sveta kao objekta življenja. Bodrijarovski rečeno, sve postaje slika, znak, spektakl, transestetski objekat-baš kao što sve postaje trans-ekonomsko, trans-političko i trans-seksualno. Sve je podložno kupovini i-prodaji. I životni stilovi se ne biraju „u supermarketu potrošačkog društva“, već se kupuju poput „svake druge robe na tržištu.“. Na udaru su se našli sloboda i autonomnost dela-kao temeljne ideje moderne . Deaurizacija ili ideja umetničkog dela u doba njegove tehničke reprodukcije koju je Benjamin opisao nestankom aure, najčešće vezivana za gubitak autentičnosti umetničkog dela, novim tehnologijama produkcije i reprodukcije, ponajpre u filmu i fotografiji, naznačila je novu umetnost kao medijsku umetnost. Digitalizacija početkom 90-ih proširila je mogućnosti komunikacionih tehnika. Omogućila je zaokret prema slici. Tako se u središtu novog pristupa fenomenu vizuelnosti kao oznake za doba medijske prisutnosti našao pojam slike. Ne samo one koja se u stvaralačkom procesu pojavljuje kao umetnička „samoreprodukcija u lepoti i uzvišenosti prirode, božanstvenoga i čoveka“ već i slike koja nastaje putem tehničke reprodukcije. Pitanje da li je „nova slika“ u digitalnom okruženju savremene kulture uopšte još slika ili nešto sasvim drugo, pokrenulo je mnoge rasprave, analize i tumačenja. Tim pre što „nova slika sveta“ mora biti umetnički stvorena iz suštinskog  govora same slike. Bez obzira na tvrđenje da je slika uvek bila nižeg ontologijskog ranga od jezika, govora i pisma, kultura kao tekst zamenjuje se kulturom kao slikom. U sistemima modernih društava vizuelni jezik postaje jezik kulture takvih društava. Znakovi zamenjuju stvari, a kulturne strukture i kodovi društvene funkcije.

Digitalna tehnologija promenila je osnovna načela nastanka fotografske slike u klasičnom smislu. Ona je fotografsku sliku uspostavila kao vizuelni virtuelni medij. Time je fotografija sve manje „svedočanstvo prisutnosti“ , a više plod stvaralačkog čina koji u sebi sadrži elemente imaginarnog. Za Željka Škrbića (1951) fotografija je vizualni značenjski zapis građen na ideji da se slika i njeno značenje mogu razumeti kroz proces čitanja. Interpretirati i razumeti na osnovu prikazanog u formi same slike. U građenju kompozicija oslanja se na fenomen pogleda, vizuelnu percepciju koja će mu omogućiti dalji tok zbivanja. Nakon prijema poruka i zapaženu estetsku recepciju. U pitanju je meko pismo sazdano iz prepoznatljivih prizora svetlog i tamnog pisanja svetlošću, intervencija koje pojačavaju ekspresiju doživljenog. Sve zarad pogleda koji fotografsko delo identifikuje, ne samo kao površinu već i ono što govori vizuelnim jezikom. Pogleda koji kao da prati, miluje, razgolićuje. Zamišljene kao serijal triptiha, fotografije se na izložbi predstavljaju izvan ekrana, gde su izvorno nastale, svojim printovima. Time se nije se izgubio pojam izvornosti, a još manje printovi imaju značaj drugorazrednog sastava. Naprotiv, štampana struktura učinila je fotografske slike vizuelno bogatijim.

Miroslav A. Mušić