Tribina „Globalizacija i Prvi veliki rat“ održana je u ponedeljak 3. juna u klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je prof. dr LJubiša Despotović.
Procesi globalizacije počeli su poslednjih decenija 19. i početkom 20. veka. U svesti evropskih građana stvorena je slika da će 20. vek biti vek mira i prosperiteta, da će se živeti u blagostanju, da će uznapredovati ekonomski i trgovinski odnosi, kultura.
– Krajem 19. veka otvorene su olimpijske igre kao stepen globalizacije sportskih odnosa, uspostavljeni su novi kulturni obrasci komunikacije i kulture, novi obrazovni sistemi. Takav stepen globalizacije odnosa stvarao je predstavu o tome da je rat gotovo nemoguć – kazao je Despotović.
Međutim, u istom tom grotlu koji je stvarao privid mira, slobode i prosperiteta počeli su da rade, kako ih je nazvao autor tribine, mehanizmi koji su se pretvorili u glavne uzročnike početka Prvog svetskog rata kao prvog velikog globalnog sukoba.
Dizbalans u toj predstavi o miru i prosperitetu pravila je Nemačka koja je ušla u 20. vek kao zahuktala mašina koja je razvijala ne samo svoju vojsku, nego i ekonomiju, ali je imala i potrebu da se u imperijalnom smislu i teritorijalno namiri, jer je ostala prikraćena u 18. i 19. veku.
Postojali su i drugi razlozi koji su doveli do početka Velikog rata. Jedan od mehanizama pokretača bio je i nacionalizam koji je vrlo brzo prerastao u šovinizam. Drugi mehanizam bio je rasizam, jedna vrsta hibridne ideologije, posebno razvijen na području germanske kulturološke i srednje evropske paradigme.
Takođe, uticaj Ničeove filozofije je bio veliki, kao i ničeanskog duha, koji je vodio ka destrukciji (na kolektivnom segmentu) i samodestrukciji (na ličnom planu), ka potrebi da se čini i trpi nasilje. Još jedan akcelerator tih procesa koji je uzrokovao Prvi svetski rat je razvoj nauke i tehnologije, pogotovo vojne.
Mnogi istoričari, vek kasnije, videli su Prvi svetski rat kao otvoren proces koji nije završen ni dan-danas. Sledeću eksplikaciju je imao kroz Hladni rat, u kojem su nastavljeni sukobi na planu ideoloških paradigmi. Čak ni rušenjem Berlinskog zida Veliki rat nije okončan, kada je stvorena predstava da je Amerika postala glavni hegemon u globalizovanim odnosima.
– Prvi svetski rat kao globalni fenomen dovukao se i do našeg vremena. Ponovo su se globalni odnosi uzdrmali, jer su ušli u fazu ponovne prekompozicije moći na isti način kao što je to bilo pre jednog veka – zaključio je Despotović.
Ostavi komentar